Har Keerat Man Bhai Paramgat Payi
Mukhwak Sri Guru Ramdas Ji: Har Keerat Man Bhai Paramgat Payi, Har Man Tan Meeth Lagana; [ Page 446 of Sri Guru Granth Sahib Ji, Raag Asa, Mahalla Chautha]
Gurbani Mukhwak | Har Keerat Man Bhai Paramgat Payi |
Source | Hukamnama Sri Darbar Sahib Ji, Amritsar |
Ang | 446 |
Creator | Guru Ram Das Ji |
Raag | Asa |
Download Hukamnama PDF
English Translation
Gujri Mahala Pehla ( Naabh Kamal Te Brahma Upjay... )
The god Brahma was created out of the lotus flower (cord) and reads out all four Vedas verbatim and in good tune. The Lord is truly limitless as even Brahma could not realize the greatness of the Lord and was going around the cycle of Rebirhts in the darkness of ignorance (going around the lotus flower tube in pitch darkness). (1)
Why should I forget my beloved Lord, who is the fountainhead (source) of my very life; and whom all the munis and saints are serving by body and mind? (Pause-1)
The Lord, whose lamps of the Sun and Moon illuminate all three worlds and whose valour (greatness) is known all over the Universe (the three worlds), destroys our egoism. The Guru-minded persons always perceive the Lord, day and night who shines like a pure light (Prime-Soul) whereas the self-willed (faithless) persons are always groping in the darkness of ignorance. (2)
The Sidhas and mendicants are engrossed in their wranglings, due to dual-mindedness viewing their own beliefs as the correct ones, whereas the persons enlightened with the Guru's guidance, perceive the Prime Soul as the illuminating light pervading everywhere in equal measure, thus the realization of Truth settles their quarrel or discussion. (3)
The Lord, the True Master of all the men and gods, is limitless and free from the cycle of Rebirths and is truly great, beyond our reach. O Nanak! The Lord, the fountain-head of all life is attained through knowledge and enables all beings to cross this ocean of life successfully through His Grace. (4-2)
Hukamnama in Hindi
आसा महला ४ ॥
हरि कीरति मनि भाई परम गति पाई हरि मनि तनि मीठ लगान जीउ ॥ हरि हरि रसु पाइआ गुरमति हरि धिआइआ धुरि मसतकि भाग पुरान जीउ ॥ धुरि मसतकि भागु हरि नामि सुहागु हरि नामै हरि गुण गाइआ ॥ मसतकि मणी प्रीति बहु प्रगटी हरि नामै हरि सोहाइआ ॥ जोती जोति मिली प्रभु पाइआ मिलि सतिगुर मनूआ मान जीउ ॥ हरि कीरति मनि भाई परम गति पाई हरि मनि तनि मीठ लगान जीउ ॥१॥
हरि हरि जसु गाइआ परम पदु पाइआ ते ऊतम जन परधान जीउ ॥ तिन्ह हम चरण सरेवह खिनु खिनु पग धोवह जिन हरि मीठ लगान जीउ ॥ हरि मीठा लाइआ परम सुख पाइआ मुखि भागा रती चारे ॥ गुरमति हरि गाइआ हरि हारु उरि पाइआ हरि नामा कंठि धारे ॥ सभ एक द्रिसटि समतु करि देखै सभु आतम रामु पछान जीउ ॥ हरि हरि जसु गाइआ परम पदु पाइआ ते ऊतम जन परधान जीउ ॥२॥
सतसंगति मनि भाई हरि रसन रसाई विचि संगति हरि रसु होइ जीउ ॥ हरि हरि आराधिआ गुर सबदि विगासिआ बीजा अवरु न कोइ जीउ ॥ अवरु न कोइ हरि अम्रितु सोइ जिनि पीआ सो बिधि जाणै ॥ धनु धंनु गुरू पूरा प्रभु पाइआ लगि संगति नामु पछाणै ॥ नामो सेवि नामो आराधै बिनु नामै अवरु न कोइ जीउ ॥ सतसंगति मनि भाई हरि रसन रसाई विचि संगति हरि रसु होइ जीउ ॥३॥
हरि दइआ प्रभ धारहु पाखण हम तारहु कढि लेवहु सबदि सुभाइ जीउ ॥ मोह चीकड़ि फाथे निघरत हम जाते हरि बांह प्रभू पकराइ जीउ ॥ प्रभि बांह पकराई ऊतम मति पाई गुर चरणी जनु लागा ॥ हरि हरि नामु जपिआ आराधिआ मुखि मसतकि भागु सभागा ॥ जन नानक हरि किरपा धारी मनि हरि हरि मीठा लाइ जीउ ॥ हरि दइआ प्रभ धारहु पाखण हम तारहु कढि लेवहु सबदि सुभाइ जीउ ॥४॥५॥१२॥
इस शबद में गुरु राम दास जी प्रार्थना करते हैं कि हरि का कीर्तन उनके हृदय को प्रिय है और उनके आशीर्वाद से उन्हें परम गति प्राप्त हुई है। गुरु की शिक्षा से उसे हरि नाम का स्वाद मिला है और यह सब उसके माथे पर लिखे अंश के कारण ही हुआ है। हरि के नाम से उन्होंने भगवान को प्राप्त कर लिया है। जो ज्योति, ज्योति में विलीन हो जाती है, वह भगवान में विलीन हो जाती है। इससे उन्हें ख़ुशी मिलती है और उनके मन और शरीर में मधुरता का एहसास होता है।
दूसरे पद में गुरु जी कहते हैं कि जो लोग हरि की महिमा गाते हैं, वे परम पद को प्राप्त करते हैं और उन्हें सर्वोच्च ज्ञान प्राप्त होता है। ऐसे लोग उच्च कोटि के होते हैं, और वे अपनी भावनाओं में भी बहुत ऊंचे होते हैं।
तीसरे पद में गुरु जी बताते हैं कि सत्संग में रहने से मन हरि के रस में डूब जाता है और हरि के नाम का स्वाद आने लगता है। सत्संग में हरि के रस का आनंद लेने से गुरु के शब्द के साथ मिलन होता है, जो आत्मा को परम आनंद प्रदान करता है।
चौथे पद में गुरु जी प्रार्थना करते हैं कि हरि अपनी कृपा से उन्हें पार कर लें। मोह की दलदल में फंसे होने के बावजूद, हरि की कृपा से उन्हें उच्च बुद्धि मिलती है और वे प्रभु के चरणों में लग जाते हैं।
यह शब्द हमारे आध्यात्मिक उत्थान के लिए बहुत महत्वपूर्ण है और हमें गुरमत के माध्यम से जीवन में हरि नाम का महत्व बताता है।
Har Keerat Man Bhai - Punjabi Translation
ਆਸਾ ਚੌਥੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ॥ ਜਿਸ ਦੇ ਚਿੱਤ ਨੂੰ ਸੁਆਮੀ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਚੰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਤਮਾਂ ਅਤੇ ਦੇਹਿ ਨੂੰ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਮਿੱਠਾ ਭਾਸਦਾ ਹੈ ॥ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉਚੀ ਦਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ॥ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸੁਆਮੀ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ॥ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦਾ ਚਿੰਤਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉਪਰਲੀ ਭਾਵੀ ਦੀ ਆਦੀ ਲਿਖਤ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ॥ ਉਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉਪਰ ਚੰਗੇ ਨਸੀਬਾਂ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਲਿਖਤਕਾਰ ਦੀ ਬਣਤਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਜਪਦੀ ਹੈ ॥ ਰੱਬ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਊਹ ਆਪਣੇ ਸੁਆਮੀ ਦੀ ਕੀਰਤੀ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ॥ ਉਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਦਾ ਜਵੇਹਰ ਚਮਕਦਾ ਹੈ ॥ ਅਤੇ ਉਹ ਸੁਆਮੀ ਮਾਲਕ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਗਾਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ॥ ਉਸ ਦਾ ਨੂਰ ਪਰਮ ਨੂਰ ਨਾਲ ਅਭੇਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਈਂ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ॥ ਸੱਚੇ ਗੁਰਾਂ ਨੂੰ ਭੇਟਣ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦੀ ਆਤਮਾਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ॥ ਜਿਸ ਦੇ ਚਿੱਤ ਨੂੰ ਸੁਆਮੀ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਚੰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ॥ ਅਤੇ ਜਿਸ ਦੀ ਆਤਮਾਂ ਅਤੇ ਦੇਹਿ ਨੂੰ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਮਿੱਠਾ ਭਾਸਦਾ ਹੈ ॥ ਉਹ ਮਹਾਨ ਮਰਤਬੇ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ॥
ਜੋ ਸੁਆਮੀ ਮਾਲਕ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਗਾਇਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮਹਾਨ ਮਰਤਬਾ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ॥ ਉਹ ਇਨਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੇਸ਼ਟ ਅਤੇ ਸਿਰ ਕੱਢਵੇਂ ਹਨ ॥ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਮੈਂ ਪੂਜਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਮੈਂ ਹਰ ਮੁਹਤ ਧੋਦਾਂ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਮਿੱਠਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ॥ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਾਹਿਗੁਰੂ, ਮਿੱਠਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਹਾਨ ਠੰਢ ਚੈਨ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਭਾਗਾਂ ਭਰਿਆ ਚਿਹਰਾ ॥ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਫੂਲ ਮਾਲਾ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਗਲ ਦੁਆਲੇ ਪਹਿਨਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਮ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਤੇ ਜਾਣ ਗਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ॥ ਹਰ ਇਕਸ ਨੂੰ ਉਹ ਇਕਸਾਰ ਅਤੇ ਇਕ ਅੱਖ ਨਾਲ ਵੇਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਅੰਦਰ ਵਿਆਪਕ ਰੂਹ ਨੂੰ ਸਿੰਆਣਦੀ ਹੈ ॥ ਜੋ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸੁਆਮੀ ਦੀ ਉਸਤਤੀ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਮਹਾਨ ਦਰਜੇ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ॥ ਉਹ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਪਰਮ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੁਰਸ਼ ਹਨ ॥
ਜਿਸ ਦੇ ਚਿੱਤ ਨੂੰ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਚੰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨੂੰ ਮਾਣਦਾ ਹੈ ॥ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਅੰਦਰ ਸੁਆਮੀ ਦਾ ਜੌਹਰ ਵੱਸਦਾ ਹੈ ॥ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸੁਆਮੀ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਾ ਹੇ ਅਤੇ ਗੁਰਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਖਿੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥ ਰੱਬ ਦੇ ਬਗੈਰ ਉਹ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ॥ ਉਸ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜੀਵਨ-ਪਾਣੀ ਬਾਝੋਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ॥ ਕੇਵਲ ਓਹੀ ਇਸ ਦੇ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਛਕਦਾ ਹੈ ॥ ਸਾਬਾਸ਼, ਸਾਬਾਸ਼ ਹੈ ਪੁਰਨ ਗੁਰਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਭੂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ॥ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਸੁਆਮੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿੰਆਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥ ਨਾਮ ਨੂੰ ਮੈਂ ਪੂਜਦਾ ਹਾਂ, ਨਾਮ ਦਾ ਹੀ ਮੈਂ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਨਾਮ ਦੇ ਬਾਝੋਂ ਹੋਰ ਕੁੱਝ ਭੀ ਨਹੀਂ ॥ ਜਿਸ ਦੇ ਚਿੱਤ ਨੂੰ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਪਿਆਰੀ ਹੈ, ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਸੁਆਦ ਲੈਦਾ ਹੈ ॥ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਅੰਦਰ ਸਾਈਂ ਦਾ ਨਾਮ-ਅੰਮ੍ਰਿਰਿ ਵਸਦਾ ਹੈ ॥
ਮੇਰੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸੁਆਮੀ, ਮਿਹਰ ਕਰ, ਮੈਂ ਪੱਥਰ ਪਾ ਪਾਰ ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਦੇ, ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਧੂ ਲੈ ॥ ਮੈਂ ਸੰਸਾਰੀ ਮਮਤਾ ਦੇ ਗਾਰੇ ਵਿੱਚ ਖੁਭ ਗਿਆ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਗਰਕ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸੁਆਮੀ! ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੂਜਾ ਫੜ੍ਹਾ ਦੇ ॥ ਸਾਈਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬਾਹੋਂ ਫੜ ਲਿਆ, ਮੈਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਟ ਸਮਝ ਪਾ ਲਈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਗੋਲਾ, ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਮੜ ਗਿਆ ॥ ਜਿਸ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਹ ਸੁਆਮੀ ਮਾਲਕ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਚਿੰਤਨ ਤੇ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ॥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੇ ਗੋਲੇ ਨਾਨਕ ਊਤੇ ਰਹਿਮਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਚਿੱਤ ਨੂੰ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਮਿੱਠਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ॥ ਮੇਰੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸੁਆਮੀ, ਆਪਣੀ ਰਹਿਮਤ ਕਰ, ਮੈਂ ਪੱਥਰ ਦਾ ਪਾਰ ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਦੇ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਧੂ ਲੈ ॥